تهران- «سیدحسن حسینی» استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران معتقد است: یکی از دلایل وجود و گسترش کودکان متکدی در جامعه، مردم هستند زیرا به خاطر اعتقادات و ترحم به این کودکان کمک می کنند، می بایست با فرهنگ سازی، افراد جامعه را به این باور رساند که تمام متکدیان نیازمند نیستند بلکه برخی از آنها به گروه هایی مافیایی تعلق دارند.

تکدی گری از زمان های دور و با عنوان هایی مانند متکدیان و گدایان در ایران وجود داشته است. «کنت دوگوانیو» از شرق شناسان اروپایی دیدگاه ایرانیان را نسبت به تکدی گری چنین بیان می کند: «ایرانیان با دیده نفرت به گدایان نمی نگرند و آنان را مورد محبت قرار می دهند. در روزهای عزا و عید، گدایان شهرهای بزرگ به قدری غذا و شیرینی دریافت می کنند که اشراف و اعیان اروپایی در جشن های خود از بستگان و خویشاوندان هدیه نمی گیرند».

در حقیقت مشکل گدایی و تکدی گری تا به امروز در ایران حل نشده است تا آنجا که کودکان در خانواده های آسیب دیده و در معرض خطر به راحتی مورد بهره کشی جسمی و جنسی قرار می گیرند. بی توجهی به بهداشت جسمانی و روانی این کودکان باعث آسیب پذیری و به خطر افتادن آینده آنها می شود.

همچنین ورود کودکان تکدی گر از کشورهای همسایه به این معضل دامن زده است و اگر برخورد جدی و ریشه‌ای با این پدیده صورت نگیرد، شاهد افزایش تکدی‌گری کودکان خواهیم بود؛ کودکانی که علاوه بر زشت کردن چهره شهر به جای آنکه دنبال علم آموزی باشند، حرفه گدایی را در پیش گرفته‌اند.

پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا درباره آسیب های تکدی گری کودکان با «سیدحسن حسینی» استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران به گفت وگو پرداخته است.

متن این گفت وگو را در ادامه می خوانیم:

کودکان متکدی در ایران در چه وضعیتی به سر می برند؟

***حسینی: کودکان کار یا متکدی در ایران یک سازماندهی دارند؛ یعنی اینکه بیشتر این کودکان که در معابر به فروشندگی جزیی یا تکدی گری می پردازند به وسیله والدین خود یا افرادی که اینها را اجاره می کنند به کار گرفته می شوند و در معابر شهرها بزرگ در ساعت مشخصی مستقر می شوند. در محدوده هایی که این بچه ها در آن فعالیت دارند، معمولاً افرادی بر کار این افراد نظارت می کنند تا اگر اتفاقی برای آنها افتاد به آنها یاری رسانند. گستردگی باندهای کودکان متکدی به عنوان یک معضل برای کشور تبدیل شده و به خاطر این گستردگی، شناسایی و برخورد با آنها مشکل است.

**با توجه به این گفته ها به نظر شما تنها در ایران این کودکان متکدی سازماندهی شده هستند یا این وضعیت در دیگر کشورها نیز وجود دارد؟

***حسینی: سازماندهی کودکان متکدی یک سیستم بین المللی است و در تمام کشورها وجود دارد. برای نمونه در کشورهای اروپایی کودکان کار یا متکدیان هم سازماندهی دارند به عنوان نمونه برخی از مهاجران به صورت سازمان دهی شده در کشورهای اروپایی به تکدی گری یا دزدی می پردازند.

** با توجه به اینکه تعداد قابل توجهی کودکان تکدی گر در کشور وجود دارد. این سوال پیش می آید که این کودکان با چه مشکلات و دغدغه هایی روبه رو هستند؟

***حسینی: چون کودکان متکدی از همان ابتدا در محیط های نابسامانی زندگی می کنند به تحصیلات آنها اهمیتی داده نمی شود و بیشتر آنها هیچ تحصیلاتی ندارند یا تحصیلاتشان در سطح پایینی قرار دارد. در حقیقت کودک متکدی که در خیابان بزرگ می شود، نظم فکری و انضباطی مناسبی در زندگی ندارد و تکدی گری سازماندهی شده، آسیب های فراوانی را به این کودکان وارد می سازد. برای نمونه روابط جنسی نامتعارف، سرقت و فروش مواد مخدر از جمله آسیب هایی به شمار می رود که در این گونه کودکان به چشم می خورد البته افرادی که اینها را هدایت و اداره می کنند، پول های زیادی به دست می آورند.

گرایش به سمت استعمال مواد مخدر از دیگر آسیب هایی محسوب می شود که متوجه کودکان متکدی است. برای نمونه خانم هایی در خیابان ها و معابر با بچه هایی شیرخواره که در حال خواب هستند به تکدی گری می پردازند تا ترحم عابران را جلب کنند، معمولاً به آن بچه مقداری تریاک یا مشتقات آن می دهند تا بخوابند.

** به نظر شما چه عواملی در پیدایش تکدی گری کودکان دخالت دارد؟

***حسینی: اختلاف سطحی که میان روستا و شهر یا استان های محروم و بهره مند وجود دارد، باعث می شود وقتی که یک گروه از مهاجران روستایی یا مناطق محروم به کلان شهرها مهاجرت می کنند این افراد بیشتر در معرض اینگونه آسیب ها قرار می گیرند. همچنین این پدیده به طور دایم و به صورت تاریخی در حال تکرار است و تکرار هم این پدیده را تولید می کند و توسعه می دهد.

** ترغیب کودکان به تکدی گری چه تاثیری بر روح، روان وآینده آنها می گذارد؟

***حسینی: یکی از مهم ترین تاثیرات تکدی گری بر کودکان این است که به گدایی عادت می کنند. به عبارت دیگر تکدی گری یعنی اینکه فرد هیچ کار تولیدی، فکری، صنعتی و کشاروزی انجام نمی دهد و بدون اینکه کاری انجام دهد، پولی به دست می آورد و به مُفت خوری عادت می کند. در حقیقت شاید برای افراد دیگر گدایی مخالف عزت نفس باشد اما برای بچه ای که از کودکی عادت به تکدی گری می کند، عزت نفس معنا ندارد و فردی که عزت نفس برایش معنایی نداشته باشد به همین شکل ادامه می دهد.

** کودکان تکدی گر چه مشکلاتی را برای جامعه ایجادکنند؟

***حسینی: این کودکان جزو نیروهای تولیدی جامعه هستند که هیچ تولیدی نخواهند داشت. دیگر اینکه از تحصیل وآموزش باز می مانند و هر مقدار افراد جامعه ای از تحصیل جا بمانند، مشکلش به تمام جامعه بازمی گردد و نکته سوم اینکه کودکان متکدی امکان دارد پس از تکدی گری به مشاغل دیگری مانند سرقت و فروش مواد مخدر بپردازند. در واقع این مشاغل جزو جرایم و آسیب های اجتماعی است و کودکان متکدی به گسترش بخشی دیگر از آسیب های اجتماعی کمک می کنند.

** به نظر شما چرا در ایران با تکدی گری کودکان برخورد جدی نمی شود؟

***حسینی: بعضی وقت ها به علت گستردگی یک پدیده، برخورد با آن مشکل می شود. جامعه شناسان معتقدند وقتی پدیده ای محدود باشد ما می توانیم آن را از طریق نیروی انتظامی، دستگاه قضایی و ماموران شهرداری کنترل کنیم اما وقتی یک پدیده گسترده می شود، دیگر نیروی کنترل کننده اجتماعی نیز قادر نیست آن را کنترل کند. بنابراین از یک طرف باید دستگاه قضایی و نهادهای مربوطه به وظایف خود عمل کنند و از طرف دیگر به مردم آگاهی داده شود و نحوه بروز و ظهورکودکان متکدی را به آنها نشان داد و با آگاهی بخشی اجازه نداد به این گروه ها و باندها کمک شود.

همچنین انجمن های حمایت از کودکان به این قضیه توجه نمی کنند در واقع بایستی ابتدا به ریشه یابی این معضل پرداخت اما نوع برخورد انجمن های حمایت از کودکان یک نوع برخورد متمایل به برخوردهای سیاسی است و آنها استدلال می کنند که چون جامعه مشکل دارد و این جامعه مشکل دار یکی از پدیده های بروز و ظهورش کودکان متکدی است. در حالی که یک بخشی از این پدیده ناشی از شرایط نابسامان اقتصادی اما بخش دیگر به سازمان دهی این کودکان مربوط می شود. در این صورت سازمان های خیریه و انجمن هایی که متکفل نگهداری، حفظ و آموزش کودکان کار یا متکدی می شوند، بیشتر موظف هستند به مردم آگاهی دهند که تمام کودکان متکدی نیازمند نیستند بلکه برخی از آنها به گروه هایی تعلق دارند که با کمک های مردمی پولدارتر می شوند و در واقع بیشتر به گردانندگان این باندها، کمک می شود.

** راهکار شما برای جلوگیری از تکدی گری کودکان چیست؟

***حسینی: برای اینکه از چنین پدیده هایی جلوگیری کنیم باید مقداری از حل مشکل را بر عهده مردم بگذاریم. مردم باید بیاموزند که ترحم خود را کنار بگذارند. یکی از دلایل وجود و گسترش کودکان متکدی یا به طور کلی متکدیان در جامعه ما این است که مردم به خاطر احساسات، اعتقادات و ترحم به این کودکان کمک می کنند. بنابراین تا زمانی که احساسات مردم سازماندهی و هدایت نشود شاهد گستردگی تکدی گری و حتی کارهای کاذب مانند پاک کردن شیشه ماشین ها و…خواهیم بود.

همچنین باید تعداد کودکانی را که از روی نیاز به این کار می پردازند، شناسایی و تفکیک کنند و امکانات برای آنها فراهم شود و برای کمک به محرومان وکودکان نیازمند سازماندهی مدنی به وجود بیاوریم و این سازمان های مدنی با جمع آوری امکاناتی که نیکوکاران می دهند؛ سرویس غذایی، بهداشتی، درمانی و آموزشی در اختیار کودکان متکدی قرار دهند./ایرنا

×××

   این ایمیل آدرس توسط سیستم ضد اسپم محافظت شده است. شما میباید جاوا اسکریپت خود را فعال نمایید :ایمیل برای ارسال اخبار، مقاله، یادداشت، سوژه و درج تبلیغات

 ۰۹۱۸۵۱۳۸۸۵۴ - ۰۹۳۹۸۴۳۳۹۱۶ - ارسال اخبار از طریق تلگرام: ۰۹۱۲۰۷۲۰۷۶۱