تهران- تاخیر و تعلل های مداوم اروپا در اجرای اینستکس، تهران و شرکای غیراروپایی را به فکر ایجاد سازوکاری مشابه انداخته تا مناسبات اقتصادی روی ریلی مناسب جهت عبوری امن تر از تحریم های آمریکا قرار گیرد.
چند روزی است که منابع مختلف خبری از همکاری های نزدیک بین ایران و کشورهایی چون روسیه، عراق، چین و ترکیه برای مقابله با تحریم های آمریکا خبر می دهند؛ خبری که به تازگی «محمد نهاوندیان» معاون اقتصادی رئیس جمهوری نیز بر آن مهر تایید زده و از توافق تهران و آنکارا برای راه اندازی سامانه ای برای عبور از تحریم ها سخن به میان آورده است.
نهاوندیان با بیان این که سیاست راهبردی دولت برقراری روابط عمیق تر با همسایگان است، بیان داشت: عمیق و گسترده تر کردن کار و روابط با همسایگان، مزایای بسیاری دارد که یکی از آنها این است که مراودات مالی دو طرف با مناسبات محلی انجام شود؛ یعنی تعاملات مالی با پول ملی دو کشور و بدون اتکا به دلار صورت گیرد.
از طرفی هفته گذشته «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه هم از ایجاد سازوکارهای مشابه اینستکس با بسیاری از کشورها خبر داد و در جریان سفر به ترکیه نیز به این مهم پرداخت.
در جریان این سفر که روزهای پایانی هفته گذشته انجام گرفت، «مولود چاوش‌اوغلو» وزیر امور خارجه کشور میزبان تاکید کرد «ترکیه در پی ایجاد سازوکار تازه ای برای تداوم تجارت با ایران است که همانند سازوکار اروپا برای معاملات تجاری با ایران عمل کند»؛ سازوکاری که به باور کارشناسان می تواند حجم مبادلات بین دو کشور را به 30 میلیارد دلار (سه برابر حجم فعلی) افزایش دهد.
به باور ناظران یکی از مهمترین اهداف کشورهای عضو سازوکار مذکور علاوه بر گسترش دامنه معاملات با ایران، ائتلاف سازی برای تقابل با زیاده خواهی های آمریکا است که در سال های اخیر بر اقتصاد آنها سایه افکنده است.
زیر ضربه قرار دادن توان اقتصادی چین هدف راهبردی ایالات متحده و یکی از دغدغه های ترامپ به شمار می رود که چند روز پیش وی در گفت وگوی تلفنی با «جیمی کارتر» رئیس جمهوری پیشین این کشور نگرانی خود را اعلام و اظهار کرد که چین در زمینه اقتصاد در حال پیشی گرفتن از ایالات متحده است. راه اندازی جنگ اقتصادی با پکن در زمینه تعرفه های گمرکی نیز در این زمینه قابل ارزیابی است.
در طرف دیگر روسیه ای قرار دارد که با ایالات متحده در رقابت تسلیحاتی به سر می برد و این تنش ها تا جایی ادامه یافته که کارشناسان و صاحبنظران شکل گیری جنگ سرد مجدد را دور از ذهن نمی دانند. ضمن این که مسکو به دلایل مختلفی از جمله بحران اوکراین، مسائل حقوق بشری و ... زیر تحریم های اروپا و آمریکا قرار دارد و در صدد ائتلاف سازی در شرق برای تقابل با نفوذ و سلطه گری غربی ها است.
سردی روابط ترکیه با آمریکا نیز در سال های گذشته بر کسی پوشیده نیست و تحریم های آمریکا علیه آنکارا به کاهش بهای لیر منجر شده و بر اقتصاد این کشور سایه افکنده است. بنابراین اقدامات ضد ترکیه ای ترامپ، سران آنکارا را به سمت شرق و همکاری با تهران و مسکو متمایل کرده است. عراق نیز به دلیل حمایت های سیاسی و همکاری های امنیتی ایران در سال های گذشته در حفظ تمامیت ارضی این کشور و مقابله با داعش و در مجموع بخاطر عمق روابط بغداد و تهران حاضر به همراهی با تحریم های آمریکا نیست.
ضلع دیگر این ائتلاف، جمهوری اسلامی ایران است که از زمان ورود ترامپ به کاخ سفید هر روز با اقدام خصمانه جدیدی مواجه است. خروج آمریکا از برجام، ازسرگیری تحریم های ثانویه، گنجاندن سپاه پاسداران در فهرست گروه های تروریستی و اخیرا تمدید نکردن معافیت خریداران نفت ایران گوشه ای از اقدامات ضدایرانی رئیس جمهوری آمریکا است.
کاخ سفید برای سامان دادن به ایران هراسی های هدفمند، نهادی درون ساختار وزارت امور خارجه با عنوان «گروه اقدام ایران» به ریاست «برایان هوک» ایجاد کرده است؛ نهادی که اعمال فشار حداکثری بر تهران را از طریق تحریم پیگیری می کند و یکی از عمده ترین اهداف آن، صفرسازی صادرات نفت ایران است.
آمریکا که پیشتر برای هشت کشور از قبیل ژاپن، هند، کره جنوبی، چین، ترکیه، تایوان، ایتالیا، یونان برای خرید نفت ایران معافیت اعطا کرده بود، آخرین حربه خود را برای برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران به کار بسته است.
در مجموع تقابل با سیاست های یکجانبه گرایانه و مداخله جویانه ترامپ، فصل مشترک کشورهایی است که در صدد ایجاد سازوکاری مشابه اینستکس اند؛ همان تدبیری که اعضای اروپایی توافق هسته ای برای خنثی سازی تحریم های ضدایرانی آمریکا و حمایت از شرکت های متوسط و کوچک برای معامله با ایران اندیشیده بودند اما برخلاف انتظارات تاکنون آن را عملیاتی نکرده اند.
اروپایی ها تلاش دارند تا اجرای اینستکس را به الحاق رسمی ایران به «گروه ویژه مالی» (FATF) گره بزنند در حالی که مسوولان کشورمان اجرای تعهدات برجامی اروپا را بی ارتباط با اف ای تی اف می دانند. در همین ارتباط بود که چندی پیش «حشمت الله فلاحت پیشه» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس ضمن انتقاد از اروپایی ها در اجرای برجام، تاکید کرد که «اف ای تی اف و اینستکس قابل پیوند زدن به یکدیگر نیستند و اروپا نمی تواند با این سیاست تصمیمی را به ایران تحمیل کند.»/ایرنا
×××
این ایمیل آدرس توسط سیستم ضد اسپم محافظت شده است. شما میباید جاوا اسکریپت خود را فعال نمایید :ایمیل برای ارسال اخبار، مقاله، یادداشت، سوژه و درج تبلیغات
۰۹۱۸۵۱۳۸۸۵۴ - ۰۹۳۹۸۴۳۳۹۱۶ - ارسال اخبار از طریق تلگرام: ۰۹۱۲۰۷۲۰۷۶۱