زبان مادری را پاس بداریم

نخستین زبان یا زبانهای کودک که با آن سخن گفتن را یاد می گیرد و به عبارتی توانایی اندیشدن و سخن زبان شخصی اوست را زبان مادری می نامند.

پایگاه خبری تحلیلی پویا خبر
(pooyakhabar.ir):
اختصاصی پویاخبر/ احسان منصوری:
نخستین زبان یا زبانهای کودک که با آن سخن گفتن را یاد می گیرد و به عبارتی توانایی اندیشدن و سخن زبان شخصی اوست را زبان مادری می نامند.
 در کشور های مختلف در ارتباط با موضوع مقالات زیاد و متعدی به چاپ رسیده و در مورد اهمیت زبان مادری تاکید شده است بطور مثال در کشورهای آسیای شرقی بر این باورند که هیچ دلیلی بر عدم یادگیر ی زبان اصلی کودک وجود ندارد. حال سئوال پیش می آید با توجه به شرایط و عوامل های ممکن در ارتباط با یادگیری زبان کودک می توان بدور از هرگونه هنجاری در یادگیری زبان نخست موفق بود؟
 روانشناسان وصاحب نظران این امر بر این باورند زبان دوم شخص از نظر عصب شناسی اشغال ایجاد کرده و موجب اختلال در زبان نخست و دوم می شود که با کنترل در یادگیری زبان مادری می توان فضایی برای یادگیری زبان دوم فرد ایجاد کرد.
 در ایران هم همایش ها و مقالات زیادی در ارتباط با موضوع به چاپ و نظر رسیده است. به عقیده‌ی برخی از فعالان عرصه اجتماعی زبان آداب و رسوم و آیین ها و اندیشه ها ی خاص اقوام اند؛ حال چه پسندیده چه نا پسندیدهٰ آنها بر این باورند که هرگونه پیشرفت در جوامع بشری عمدتا باید و می تواند بر ویژگیهای پویای قومی و بومی آنان اتفاق بیفتد.
 آنها بر این باورند که کسی که به زبان مادری خود نمی‌تواند، بخواند و بنویسد، درواقع بخش بزرگی از انفعالات مغزی و ذهنی خود رابه‌هیچ‌عنوان نمی‌تواند ارائه کند. وقتی می‌خواهیم در درون خودمان با خودمان مسئله‌ای را حل کنیم یا هیجانات خود را ابراز کنیم ، به زبان مادری نیاز داریم. وقتی زبان مادری را یاد نگرفته‌ایم، عمقی‌ترین فرآیند عاطفی و هیجانی خود را از دست می‌دهیم.
انسان موجودی هیجانی است. اگر هیجان را از انسان بگیریم، دچار بیماری می‌شود. آموزش زبان دوم بدون آموزش زبان مادری، به مغز آسیب وارد می‌کند. زبان مادری با هیجانات اصیل ما سروکار دارد یعنی آغازگر هیجان انسان است.زبان مادری (زبان اول) بخشی از هویت شخصی، اجتماعی و فرهنگی شخص است و نمی توان از هویت شخصی خود فرار کرد، حتی اگر در دورترین نقطه ی جغرافیایی زادگاه خود قرار گرفته باشیم .
در غربی ترین نقطه ایران درمیان دامنه های زاگرس  و در لابه لای انبوهی از درختان بلوط که چه تاریخ ها و سرنوشت هایی بر خود دیده اند، استانی وجود دارد که زاده ی دل کوه و سایه بانش بلوط است که بی شک نشانه ای از استقامت و استواری است؛ استان ایلام که زمانی ساتراپ نشین هشتم دولت ماد بوده و بیست و سومین ساتراپ (ایالت یا استان) داریوش هخامنشی، با قدمت تاریخی دیرینه اش مورد توجه اندیشمندان و مشاهیر بزرگ بوده است.
شکل گیری اولین تمدن بشری در تپه های علی کش واقع در شهرستان دهلران، تپه های هلیلان و نیز چغا آهوان در مهران، اندیشمندانی چون واندنبرگ بلژیکی را بر آن داشت تا سالها به عنوان یک باستان شناس در این دیار به کاوش بپردازد.
گویش کردی ایلام یکی از گویش های زبان کردی است و به عنوان گونه ای از گویش کردی جنوبی در کنار گونه های کلهری، سنجابی و لکی قرار دارد.
این گویش را”فیلی” نیز می نامند و گویش وران آن عمدتا در استان ایلام و نیز مناطق کردنشین جنوب شرقی عراق ساکن هستند.
زبان کردی یکی از زبانهای هند و ایرانی است که زبان شناسان آن را در زمره زبانهای ایرانی شمال غربی قرار داده اند.
آنچه که امروزه کردی نامیده می شود در واقع گویش های مختلفی است که گاه اختلاف آنها چنان زیاد است که گویشوران سخن همدیگر را در نمی یابند، اما اگر دقیق مورد مطالعه قرار گیرند مشخص می شود که همگی دارای اشتراکات فراوان هستند.
شاید بتوان گفت که دلیل اختلاف زیاد گویش های کردی، زیستن در مناطق مختلف جغرافیایی و همسایگی با اقوام مختلف باشد که در شکل گیری این گویش های متنوع بی تاثیر نبوده است.
وجود گویش های مختلف زبان کردی از یک سو و پراکندگی گویشوران در کشورهای مختلف از سوی دیگر باعث شده است تا تقسیم بندی های مختلفی درباره آنها ارائه شود.
کردها جمعیت اصلی و عمده استان ایلام هستند که آنان در شهرهای ایلام، ایوان، مهران، شیروان، چرداول، بدره، بخشهایی از دره‌شهر، آبدانان و دهلران ساکن هستند.
جز کردها، لرها در بخشهایی از شهرهای دره‌شهر، آبدانان و دهلران به سر می‌برند.
همچنین در برخی از نواحی شهرستان شیروان و چرداول لهجه لکی رایج است و درصدی از جمعیت استان را در مناطق موسیان و دشت عباس شهرستان دهلران را نیز عربها تشکیل می‌دهند.
آنچه گفته شد اطلاعات کلی در مورد زبان کردی و گویش های مختلف دیگر در استان ایلام بود ولی آنچه اهمیت دارد اینکه تا چه اندازه ای زبان کردی بین نسل امروزی مهم شمرده می شود.
پاسخ دادن به این سئوال بسیار مشکل است چراکه در حال حاضر بسیاری از مادران از همان ابتدا زبان کردی را به فرزند خود آموزش نمی دهند و با زبان فارسی با کودک تکلم می کنند در حالی که این کار از لحاظ فرهنگی غلط است و باید در کنار زبان شیرین فارسی زبان مادری را به فرزندان خود آموخت.
وقتی که کسی در ایلام زندگی می کند و کرد بوده باید زبان مادری که همان کردی است را در همان آغاز یادگیری به فرزند خود بیاموزد چراکه یادگیری زبان کردی در کنار زبان فارسی در زندگی بسیار موثر است.
در حال حاضر متاسفانه زبان به عنوان عنصر چشم و هم چشمی در بین نسل امروزی ها تبدیل شده است و هر کسی در تلاش است با فرزند خود کمتر با زبان کردی صحبت کنند.
این معضل فرهنگی در بین دختران بیشتر دیده می شود و نهادهای مختلفی از خانواده تا مدرسه در این راه مقصر هستند.
باید زبان کردی طوری برای فرزند جا افتاده باشد که در بزرگسالی به این زبان افتخار کند نه اینکه خانواده مشوق اصلی برای از یاد بردن زبان مادری باشد.
کرد بودن مثل ایلامی بودن افتخار است ولی متاسفانه بعضی از خانواده برای فرار از نام ایلام پا را فراتر گذاشته اند و به طور مثال برای زایمان فرزند خود به استان تهران سفر می کنند و در همان جا نیز برای فرزند خود شناسنامه می گیرند.
ولی آیا این اقدامات برای فرار از هویت اصلی منجر به پیشرفت می شود، آیا درج نام ایلام در شناسنامه باعث پسرفت فرزندان در زندگی می شود که مطمئا هرگز چنین اتفاقی نمی افتد.
یکی از عواملی که باعث انگیزه برای تلاش در زندگی می شود حفظ هویت اصلی است چراکه مثلا ایلامیها به عنوان سخت کوش مشهور هستند..
بی گمان زبان کردی از هیچ زبان دیگری کم ارزش تر نیست و حتی از برخی زبان های دیگر در جهان شناخته تر است.
آموختن زبان های متعدد در صورت آموزش صحیح زبان مادری به کودکان امکان پذیر است واین امکان برای آنها همیشه مهیاست اما آموختن زبان مادری پس از قالب کردن زبانی دیگر کاری دشوار است
حال سئوال اینجاست به غیر از بخش کم کاری و یا فرار مادران برای یادگیری از زبان مادری چه چالش های دیگری وجود دارد باید به نقش رسانه هعا تبلیغات و ایجاد نمودن شرایط یادگیری را مورد تفسیر قرار داد آیا برای کلیه ی کلمات تهاجم پذیر معنای کلمه در عام مردم تعریف شده است آیا رسانه ی ملی و شبکه ی استانی چقدر توانسته این موضوع رو مورد حمایت قرار دهد آیا در ارتباط با زبان مادری کتوبی جهت در دسترس قرار گرفتن مادران کودکانمان و ارتباط برقرار کردن با زبان مادری قرار گرفته استذ آیا برنامه‌های استانی مهیای کودکان ما در استان با زبان مادری بوده است
متاسفانه نقد و بررسی آیا ها و چراهای بیشتر به تعمل و مدت زمان بیشتری نیازمند است اما بطور کل نقش رسانه ی ملی و استانی در جهت گیری به تبلیغات زبان مادری و تسلط کامل بر موضوعات تبلیغات و داستانها و دعوت از کارشناسان مربوط به موضوع و ساختن انیمیشن ها به زبان کردی می تواند بیش از پیش به موضوع متاسفانه فرار مادران ایلامی از یادگیری کودکان به رزبان مادری به گمان مهاجرت از استان کمک کند
که امید است با توجه مدیران این استان که زادگاه همین استانند کمک کند زبان مادری نخستین و بی شک والاترین یادگیری برای پیدا کردن زبان های دوم و سوم و… باشد.

انتهای پیام/*

 {loadmodule mod_banners,عضویت در تلگرام}