دره شهر سرزمین قلعه ها و مکان های باستانی و یادگار ساسانیان در استان ایلام * حشمت اله کرمی نژاد

وجود مکان های باستانی متعدد از جمله شهر تاریخی و باستانی سیمره(ماداکتو) که به مهرگانکده معروف بوده است، قلعه های تاریخی، غارهای باستانی، آتشکده ها و مکان های باستانی دیگر در کنار طبیعت کم نظیر و زیبا در گذشته مهد شکل گیری شهرها و محلی برای اطراق شاهان و تفرج گاه آنان و در دهه های اخیر به یکی از مقصدهای مهم توریستی برای گردشگران از نقاط گوناگون ایران تبدیل شده است.
از آنجایی که شهر باستانی سیمره( ماداکتو) یکی از مکان های مهم باستانی دره شهر است که قدمتی بسیار کهن دارد و گفته می شود بنای نخستین آن در دوران ساسانیان شکل گرفته و ساخته شده است مشخص نبودن حریم واقعی و نداشتن حصارهای محافظتی، ساخت و ساز در اطراف آن و ورود و خروج بی ضابطه به داخل آن از آسیبهای فعلی این شهر باستانی است که توجه بیشتر سازمان میراث فرهنگی را می طلبد.

همچنین پل گاومیشان بر روی رودخانه ی سیمره در حدفاصل شهرستان های پلدختر و دره شهر در استان ایلام که مرز بین استانهای ایلام و لرستان از سمت جنوب هم محسوب می شود یکی دیگر از آثار تاریخی و باستانی استان ایلام و شهرستان دره شهر است که گفته می شود ساخت آن مربوط به دوران ساسانیان است.

این پل باستانی با اینکه توسط سازمان میراث فرهنگی بازسازی شده است اما متأسفانه محافظت لازم از بنا و حریم آن صورت نگرفته و ساخت پل فلزی راه ارتباطی دره شهر- پل دختر در مجاورت این پل توسط راه و شهرسازی که به دنبال سیلاب چند سال پیش صورت گرفته بدون در نظر گرفتن و رعایت حریم قانونی پل گاومیشان یکی از آسیبهای بزرگی است که حریم تاریخی این بنای باستانی را خدشه دار و تهدید کرده است.
تنگه ی بهرام چوبین که در حدود هشت کیلومتری راه ارتباطی دره شهر- پل دختر و در دامنه های کبیرکوه و دره ی شیخ مکان واقع است با دارا بودن راه پله های سنگی ، قلعه، برج دیده بانی و آب انبار ، یکی از پدیده های زیبای طبیعت شهرستان دره شهر نیز به حساب می آید یکی دیگر از مکان های باستانی دره شهر بوده که در ایام نووز و دیگر فصل های معتدل سال پذیرای گردشگران انبوهی است که از نقاط گوناگون کشور به این مکان باستانی می آیند.

از دوران باشکوه ساسانیان بنایی دیگری بنام چهار طاقی در حاشیه شهر دره شهر و در روستای سرخ آباد در محلی به نام «تنوره سرخ گچی» قرار گرفته که در فهرست آثار ملی کشور ثبت شده است و در نوع خود بنای کم نظیری به حساب می آید و در سالهای گذشته با خوش سلیقگی شهرداری وقت دره شهر یک نماد از این بنای باستانی با معماری سنگ و آجر و نورپردازی مناسب به یکی از میدان های شهر دره شهر زینت داده است.

علاوه بر آثار تاریخی متعدد، دره شهر به مهد قلعه های تاریخی نیز معروف است که از جمله قلعه های معروف این شهرستان میتوان قلعه هزار مربوط به دوران ساسانیان در داخل شهر فعلی دره شهر، قلعه های زینل، قلعه پوراشرف، قلعه میرغلام، قلعه فرهاد آباد، قلعه شیخ مکان و قلعه های دیگری اشاره کرد.

در زمان ریاست جمهوری سید محمد خاتمی و سفر وی به شهرستان دره شهر به لحاظ اینکه این شهرستان یکی از قطب های گردشگری و باستانی استان ایلام است مجوز ساخت موزه ی باستان شناسی در این شهر صادر شد و هم اکنون بخشی از آثار متنوع تاریخی که در سالیان گذشته در کاوشهای باستان شناسی به خصوص کاوش های شهر تاریخی سیمره به دست آمده در این موزه که تنها موزه باستان شناسی استان ایلام و تخصصی‌ترین موزه در غرب کشور است نگهداری می شوند.

این موزه هم اکنون یکی از مقصدهای مهم گردشگری دره شهر به حساب می آید.اگرچه که ساخت موزه ی تاریخی و باستان شناسی یکی از اقدامات خوب دولت در راستای توجه به میراث فرهنگی و رونق گردشگری در شهرستان دره شهر به حساب می آید اما استقبال خوب گردشگران از مکان های باستانی و البته طبیعت زیبای دره شهر در فصول خاصی از سال توجه به مقوله گردشگری و توسعه ی زیرساختهای مرتبط با آن از جمله توسعه مکان های اقامتی، همچنین بوم گردی ها و معرفی بیشتر جاذبه های گردشگری دره شهر به عنوان یک صنعت کاربردی در راستای اشتغال آفرینی مردم این شهرستان را ضروری کرده است.